Nieuws - Bingerden

Bladcompost: het zwarte goud

15 december 2017

Een tuin vol herfstblad kan knap lastig zijn en wordt vaak massaal opgeruimd en weggegooid in deze tijd van het jaar, maar je kunt de blaadjes ook gebruiken voor een mooie mulchlaag of als bodemverbeteraar in de borders of moestuin. Wij maken zelf bladcompost op Bingerden.

Stoppen met spitten

De humuslaag in de natuur en tuin is heel belangrijk voor het bodemleven en de bescherming van planten en dieren in de winter. De kennis over grond neemt enorm toe onder ons tuinliefhebbers. Ook ik ben inmiddels gestopt met het omspitten van aarde. Het maakt het leven een stuk gemakkelijker nu ik weet dat de bodem het best af is met zo weinig mogelijk verstoring. Het licht inwerken van goed verteerde biologische potstalmest en compost is voldoende, geleidelijk wordt dit verder ondergewerkt door het bodemleven.

Vochtig blad verzamelen

Op Bingerden maken we al jaren onze eigen bladcompost. De herfstbladeren van het gazon verzamel ik bij voorkeur op een vochtige dag, droog blad verzamelen kan ook, maar dan moet je het vervolgens besproeien. Niet alle bladsoorten composteren even snel. Blad van eik en beuk meng je het liefst met andere bladsoorten of je kunt ze hakselen.

Hakselen versnelt het composteren. Je kunt de bladeren van het gazon eenvoudig hakselen door er met de maaimachine overheen te gaan.

Hakselen of versnipperen

Ik gebruik ook graag een versnipperaar die speciaal ontworpen is om naast takken ook plantenresten en blad te versnipperen. De versnipperde bladeren strooi ik direct in de borders, tussen de afgestorven plantenresten van vaste planten. Het zorgt voor een natuurlijk winterdek voor alle niet wintergroene vaste planten en is bovendien een voedzame en onkruid werende mulchlaag. Zorg echter dat de laag niet te dik wordt. Ongeveer 10 cm.

Insecten helpen mee

Een laagje bladeren is niet alleen goed voor planten, maar ook voor insecten en andere kleine diertjes die er voedsel en beschutting vinden, de bladeren verdwijnen op den duur vanzelf. Na verloop van tijd trekken regenwormen de bladeren naar beneden, eten ze op en zetten ze om in de beste mest die je hebben kunt.

Blad in de compostbakken

De rest van de bladeren gaan in de compostbak. Ik maak gebruik van 3 compostbakken naast elkaar. Ze isoleren elkaar en de compostorganismen waaronder wormen migreren vrij van de ene bak naar de andere. In de 1e bak komen de verse bladeren die versnippert zijn door de maaimachine of versnipperaar. Zorg er wel voor dat de blaadjes goed vochtig zijn anders deze nog besproeien.

Hoge temperaturen

Afhankelijk van de omstandigheden bereikt de bladhoop na een aantal dagen een temperatuur van 45 tot ruim 70 graden Celsius. In deze hoge temperatuurpiek worden vooral ziektekiemen en onkruidzaden gedood. Na een aantal dagen daalt de temperatuur naar 35 tot 55 graden Celsius. Bij deze temperatuur verloopt de vertering het snelst. Bij ons staat zelfs midden in de winter de composthoop wel eens te “roken”, en als je dan je hand een stukje dieper in de hoop steekt kan deze wel 40 graden of zo zijn, je brandt dan nog net je hand niet.

Omzetten van de composthoop

Naarmate de tijd vordert zakt de temperatuur steeds verder, de micro-organismen hebben hun werk gedaan en nu komen er ongewervelde dieren (zoals wormen) de hoop verder tot compost maken. Dit is het moment om de hoop om te zetten. Dit doen wij met een minkraan. Je draait als het ware de hoop om en brengt het buitenste naar binnen, zo begint het proces opnieuw (omdat je extra zuurstof inbrengt) en krijg je weer een temperatuurstijging, etc.

Na 6 tot 9 maanden

In principe hebben de schimmels die de bladeren omzetten tot bladcompost onder gunstige omstandigheden 6 tot 9 maanden nodig om er bladcompost van te maken. Hoe kleiner de bladeren hoe sneller het composteringsproces gaat. De prachtige bladcompost ruikt heerlijk naar bosgrond en ziet er ook zo uit, is goed verteerd en zit werkelijk stampvol met wormen, kevertjes en andere diertjes. Ik gebruik dit ‘zwarte goud’ als mulchlaag tussen de vaste planten in de borders en als compost/ mulchlaag in de moestuin.

Onkruidvrije compost

De mulchlaag van bladcompost beschermt de grond in de moestuin tegen de weersomstandigheden in de winter, stimuleert het bodemleven en sluit de grond waardoor onkruidzaden minder snel zullen kiemen. Compost die goed gemaakt is en goed warm is geweest in de composthoop is 100% onkruidvrij. Hierop zal dus niet snel onkruid groeien.

Bladcompost in de moestuin

In het voorjaar werk ik dan een laagje goed verteerde biologische stalmest en het restant van de bladcompost welke niet is opgenomen door het bodemleven, licht door de bovenste grondlaag. De groentegewassen en eenjarigen profiteren hier weer van en alles groeit en bloeit prima!

Niet alle moestuingewassen hebben hetzelfde nodig. Sommige groenten hebben minder meststoffen nodig dan andere. Zo willen koolgewassen graag veel voeding en wortelen veel minder. Let er dus per groentesoort op welke voeding je toepast en hoeveel. Meer over de mooie moestuin van Bingerden in het voorjaar!