Cor van Gelderen van
Plantentuin Esveld houdt van de herfst. Deze maand is zijn nieuwe boek ‘Leve de herfsttuin’ verschenen. Een ode aan het najaar.
Als de kwekers die zich presenteren op Bingerden iets gemeen hebben is het wel hun grenzeloze enthousiasme voor de planten die ze kweken. Overigens niet alleen voor hun eigen planten, al hebben die misschien wel hun uiteindelijke voorkeur, maar ook voor die van hun collega’s. De Internationale Kwekerijdagen Bingerden hebben dan voor mij soms ook meer weg van een reünie dan van een plantenbeurs. De vrijdagmorgen zie ik veel van mijn kwekersvrienden nog snel even snuffelen bij de anderen, op zoek naar nieuwe, leuke, verrassende en grappige planten die ze nodig zelf ook moeten gaan kweken. En ach, daar doe ik van harte aan mee.
Vluchtigheid
Vanuit die geestdrift ontstaat al snel een soort van zendingsdrang. Althans, daar betrap ik mijzelf nogal eens op. Het willen delen van je kennis, van je liefde voor planten. Het delen van de verwondering over de vergankelijke schoonheid die er in de tuin bij uitstek te vinden is. De ontroering die besloten is in de vluchtigheid van het moment. Want dat herkennen we toch allemaal? Een belangrijk kenmerk van de geslaagde tuin, van de geliefde plant is toch juist die vluchtigheid?
Favoriete tuinseizoen
Als er nu één tuinseizoen gekenmerkt wordt door vergankelijkheid en vluchtigheid is het wel de herfst. Dus dan lijkt het logisch als dit het favoriete tuinseizoen is van iedere plantenliefhebber. En toch is dat maar zelden het geval. Te vaak laten we ons afschrikken door de dalende temperaturen, een guur windje of een herfstbui om nog volop van de tuin te genieten. De dagen worden korter, een romantische neerslachtigheid maakt zich van ons meester en als we niet uitkijken richten we de blik naar binnen en trekken we ons terug met een glas port bij de haard.
Op tuinenreis
Om praktische redenen, de herfst is voor mijn kwekerij een relatief rustige tijd van het jaar, en om een keihard tegenwicht te bieden tegen de opkomende herfstdepressies, ga ik al jaren met een clubje plantenvrienden in de herfst op tuinenreis naar Engeland. We hebben onze club de niets verhullende naam “de Engelandclub” gegeven. Peter Vanlaerhoven die het vorige artikel voor Bingerden op zijn naam heeft geschreven is één van die plantenvrienden. In die ruim vijfentwintig jaar herfstreizen is mijn liefde voor de herfsttuin alleen maar gegroeid. Natuurlijk zijn er edities waarin we weg geregend zijn. Waar we, wegens gevaar voor in herfststormen neerstortende bomen, tuinen niet in mochten. Maar dit zijn echt uitzonderingen. Meestal liepen we vol enthousiasme ons te vergapen aan al die prachtplanten die de herfst bewaren voor hun moment van glorie. Die er nog even een echt feestje van maken.
Leve de herfsttuin
Dit jaar heb ik dan ook een boek geschreven over deze planten. Forte uitgevers in Baarn was zo vriendelijk om me de volledig vrije hand te geven om zonder enige terughoudendheid de loftrompet te steken over al die planten die in het najaar staan te bloeien, waar de bladeren prachtig van verkleuren of die zichzelf versieren met decoratieve vruchten. Bijna tweehonderd pagina’s ongeremde herfstvreugde onder de noemer ‘Leve de herfsttuin’. Kijk voor meer informatie over het boek bij
Forte Uitgevers.
Zendingsdrang
Vanzelfsprekend dient het boek ook een doel. Zendingsdrang, ik noemde het al. Ik wil de lezer graag bekeren. Ga van de herfst het feestmoment van je tuin maken. In het voorjaar en de zomer is er geen kunst aan, dan kan iedereen een leuke tuin hebben. Maar die herfst. Zorg voor een prachtig slotakkoord van het tuinseizoen. Voor klaroengeschal. Voor kortom de ‘Indian Summer’ in Holland. Daarvoor hoef je helemaal niet te verhuizen naar de oostkust van de Verenigde Staten, met de juiste planten lukt het in ons koele zeeklimaat ook uitstekend. Als het boek de lezer niet alleen kan enthousiasmeren maar ook nog eens informeren, dan ben ik geslaagd in mijn missie.
Ontmoeting op Bingerden
Als je mij dan volgend jaar zomer weer ontmoet op de Internationale Kwekerijdagen in Bingerden, begrijp je wellicht ook beter waarom ik ook planten heb meegenomen die er in de zomer wat gewoontjes bijstaan. Die zijn bedoeld voor de herfst! Kan je niet wachten tot het weer zomer is, dan ben je natuurlijk ook al eerder van harte welkom op de kwekerij in Boskoop. Immers ook de grote Japanse esdoorncollectie die wij beheren kent zijn gloriemoment eind oktober. En het zijn vanzelfsprekend niet alleen Japanse esdoorns die bij ons de herfst kleuren, want als je zo’n boek schrijft verdiept dat alleen maar het enthousiasme. En bij kwekers vertaalt enthousiasme zich bijna altijd in nieuwe plantjes, verzamelen, planten en bekijken.
Favorieten voor de herfst
En hoewel het voor een kweker net zo ondoenlijk is om zijn favoriete planten te benoemen als voor een ouder om een favoriet kind aan te wijzen zal ik mij toch hier aan wagen. Het is maar een greep uit de vele mogelijkheden maar toch:
-
Nyssa sylvatica is een boom met vele kwaliteiten waarvan zijn tolerantie voor erg natte standplaatsen de meest bruikbare is. Als er bijna geen boom zich meer wil settelen omdat de grondwaterstand te hoog is, dan kan je de tupeloboom proberen. Bovendien is de Nyssa verrassend zouttolerant. De herfstkleur van deze middelgrote boom is opvallend oranje.
-
Disanthus cercidifolius is een manshoge heester uit de toverhazelaarfamilie met blad, dat zal geen verbazing wekken als je de naam leest, wat lijkt op dat van de judasboom, Cercis. Het is een transparante struik die in de vroege winter bloeit met piepkleine toverhazelaar-achtige bloemen, nauwelijks indrukwekkend te noemen. Maar die herfstkleur, diep wijnrood in het begin om vervolgens naar helderder kleuren rood en oranje door te kleuren.
-
Acer japonicum ‘Aconitifolium’ is vreemd genoeg in Nederland een weinig aangeplante fijnbladige selectie van de stoere Japanse esdoorn, Acer japonicum. Het akonietenblad is ruim tien centimeter groot, een reuzenakoniet dus, en kleurt driekleurig door in de herfst. Rood, geel en oranje. Een bont maar schilderachtig spektakel. De struik wordt zeker twee meter hoog en breed, al duurt dat wel tamelijk lang voordat het zover is, maar hou daar wel rekening mee in je tuinplan.
-
Nandina domestica ‘Firepower’ is een klein Japans struikje dat stormenderhand de wereld verovert. Dat dankt hij aan het feit dat hij eigenlijk het sufferdje van de klas is. Waar iedere zichzelf respecterende plant weet dat je na de herfstkleur je blaadjes moet laten vallen, vergeet de Nandina dat ieder jaar weer en staat hij de hele winter door in herfstkleur om pas in het voorjaar weer terug groen te kleuren. Hoe dom kan je zijn. Het is een bescheiden struikje, kniehoog daar houdt het wel mee op. Niet wintergroen dus, maar winterrood en oranje.
-
Itea virginica, de bloemwilg. Met een onhandige Nederlandse naam, Itea heeft namelijk niets met een wilg van doen. Het is een Amerikaans heestertje dat ongeveer een metertje hoog kan worden en in de zomer heerlijk naar honing geurende witte bloempluimen toont. Maar de herfstkleur is toch wel zijn meest geliefde kwaliteit. Vooral de cultivar ‘Henry’s Garnet’ verkleurt ieder jaar weer prachtig rood.
Maak dus ruimte in de tuin voor prachtige herfstkleuren en neem die schop ter hand. Erik van Diffelen van De Wiltfang weet precies welk gereedschap u hiervoor het beste kunt gebruiken. Volgende maand zal hij op deze plek hier meer over vertellen.
Contactgegevens
.jpg)
.jpg)
.jpg)
logo.jpg)
.jpg)
.jpg)
_204.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
