Tuingoed Foltz over Pelargoniums, Salvia’s, Echinacea’s en vooral bijzondere schaduwplanten.
Half juni verhuizen we ieder jaar een deel van onze kwekerij naar Bingerden. Daar, op een royale plek in de halfschaduw van eeuwenoude platanen, proberen we het eigene van ons tuingoed op te roepen en te combineren met de schoonheid van dit geweldige oord. Het voelt als een tweede huis, waar het op donderdagochtend altijd goed ‘thuis komen’ is. Tegelijkertijd is het ook een mooie graadmeter van waar we binnen de kwekerij op dat moment mee bezig zijn. Zo staan dit jaar bijzondere schaduwplanten extra in de aandacht op onze kwekerij en nu dus ook bij onze presentatie op Bingerden.
Pelargonium
In 2007 werden we voor het eerst uitgenodigd om met name onze botanische Pelargoniums te presenteren. Een beetje lastig, die uitnodiging; een half jaar ervoor hadden we namelijk een groot deel van onze nationale plantencollectie Pelargonium afgestaan aan de Hortus van de Vrije Universiteit. We wilden ons meer kunnen richten op de verdere uitbouw van onze vaste plantencollecties, met onder meer Salvia’s, Echinacea’s en ook toen al bijzondere schaduwplanten. Voor onze Bingerden-première maakten we Pelargonium ardens, Pelargonium triste en nog een 15-tal andere botanische schoonheden tot het hart van onze presentatie. Leuk, ook omdat we wisten dat Eugénie van Weede, grondlegger van en grote kracht achter de Kwekerijendagen, zielsveel van Pelargoniums houdt.
Nog altijd nemen we met veel plezier een aantal Pelargoniums mee naar Bingerden, maar getalsmatig zijn de vaste planten royaal in de meerderheid.
Nationale Planten Collecties
Als houder van de Nederlandse Planten Collecties Salvia en Echinacea zijn deze soorten voor ons natuurlijk een aangename ‘must’. Ook nu nemen we een mooie mix van winterharde en vorstgevoelige
Salvia’s mee.
Echinacea past – met enige zelfspot – overigens uitstekend in het thema dat dit jaar voor Bingerden is gekozen: ‘
Planten met een reputatie’. Want het imago van de zonnehoed liep de laatste jaren enige deukjes op. Voor ons als collectiehouder overigens een extra uitdaging om niet alleen te zoeken naar de fraaiste soorten, maar vooral ook te selecteren op kracht en betrouwbaarheid in de West-Europese tuinen. Dus kiezen we voor onder meer de klassieke Echinacea ‘Pica Bella’, de gevulde, wijnrode ‘Eccentric’, de diep purperrode ‘Fatal Attraction’ en worden we vrolijk van de wit-met-iets-groene, grootbloemige ‘Virgin’.
Schaduwplanten: Jan op de preekstoel, cobralelie, groene draak …
Een royale plaats binnen onze Bingerden-presentatie nemen schaduwplanten in, waaronder grootbladige soorten als Arisaema (Jan op de preekstoel), Podophyllum en Diphylleia cymosa. Veel Arisaema’s, knolvormende schaduwplanten uit onder meer China en Japan, zijn juist in juni op hun mooist met hun monumentale blad en de vaak zeer kleurrijke, kelkvormige bloem. ‘Jan op de preekstoel’ is natuurlijk al een tot de verbeelding sprekende naam; bij veel Arisaema’s staat de stamper als een parmantig mannetje – Jan dus – in het omhulsel van de kelk, de preekstoel. Maar andere aanduidingen voor de verschillende soorten, waaronder ‘cobralelie’ en ‘groene draak’, geven ook al aan dat we hier te maken hebben met bijzondere verschijningen. Bovendien zijn de meeste van deze exoten goed winterhard in West-Europa. Niet onbelangrijk!
Prachtig blad van Podophyllum
De Podophyllums, waarvan een aantal variëteiten ook als Dysosma wordt aangeduid, verrassen al evenzeer door de combinatie van prachtig blad en tot de verbeelding sprekende bloem. P. ‘Spotty Dotty’ bijvoorbeeld heeft mozaïek-gevlekt blad, waaronder vandaan als surprise wijnrode bloemen te voorschijn komen. In onze kwekerijtuinen voelt hij zich uitstekend thuis. De laatste jaren begint hij zich steeds rijker uit te zaaien. En zaailingen van Podophyllums, met hun kleine schildjes, zien er zéér vertederend uit... Heel anders van textuur zijn Podophyllum versipelle en pleianthum; beide hebben dik, leerachtig, glanzend blad en een mooie groene kleur. P. pleianthum heeft parasolvormig blad, het blad van P. versipelle is veel meer ingesneden.
Begonia’s, hoezo tuttig imago?
Nog een plant met een imagoprobleem: de Begonia. Voor sommigen erger dan de hanggeranium of de petunia. En toch zijn er winterharde Begonia’s die het in onze schaduwtuin uitstekend doen. Begonia grandis ssp. evansiana bijvoorbeeld heeft alles wat je van een goede tuinplant mag wensen: fraai, hartvormig blad met een purperrode onderkant, roodgroene stengel en een luchtige bloemtros. En deze schoonheid voelt zich uitstekend thuis in onze schaduwtuin, waar hij zich rijkelijk vermeerdert en zonder winterdek de barre Groningse winters overleeft.
Ook prachtig is de majestueuze Begonia luxurians. In het Nederlands heet hij ‘palmbegonia’ en dat zegt al veel; groot, palmachtig, overhangend blad aan stevige rode stengels. Ook de onderzijde van dit blad is purperrood. De plant komt uit het Braziliaans regenwoud en is bij ons uiteraard niet winterhard, maar hij is het dubbel en dwars waard om je enige moeite te getroosten. Zet hem ofwel in een pot en haal hem in november naar binnen of steek hem los en overwinter hem in een vorstvrije schuur.
Zonnig geel voor in de schaduw
Als kweker worden we bijna dagelijks geconfronteerd met de vreemde afkeer die veel tuinmensen hebben van de kleur geel. Als wij met klanten praten over hun wensen bij een beplantingsplan en we de voor- en vooral ook afkeuren in kaart brengen, dan komt deze kleur vaak voorbij in variaties op ‘alles mag, behalve geel’. Vreemd, vooral omdat geel in de natuur juist heel veel voorkomt en in het kleurenspectrum direct naast groen zit. Vaak blijkt het overigens een vooroordeel te zijn, want als we in het uiteindelijke beplantingsplan toch hier en daar een zachtgele Salvia glutinosa of een zwavelgele Aconitum lamarckii toepassen, vindt de opdrachtgever het altijd prachtig. Het is opvallend dat het zonnige ‘geel’ juist de bloemkleur van veel schaduwplanten is. Saruma henryi bij voorbeeld – nog zo’n schoonheid die in onze schaduwtuin goed uitzaait en die we met liefde presenteren op Bingerden – en Impatiens omeiana, een winterhard Vlijtig Liesje met geeloranje bloei.
Warme tinten van Epimedium
Ook nogal wat Epimediums (Elfenbloem) hebben geel en oranje tinten, zoals de fraaie ‘Amber Queen’, ‘Spine Tingler’en ‘Frohnleiten’. Deze supersterke schaduwplanten worden steeds belangrijker in ons assortiment en dus ook in onze Bingerden-presentatie. Van de Franse veredelaar Thierry Delabroye kregen we onlangs het recht om vanaf volgend jaar een 15-tal van zijn unieke zaailingen - grootbloemig, hardbladig… - op de markt te brengen. Voor ons als kwekers een enorm cadeau. (‘Merci Thierry!’)
Klik hier voor verschillende soorten Epimediums.
Collega’s ontmoeten, planten scoren …
Bingerden is niet alleen voor bezoekers ‘the place to be’ om bijzondere planten te scoren. Ook voor ons als deelnemende kwekers is het een mooie gelegenheid om nieuwe planten te vinden. Dus altijd even kijken bij de kleine, maar o zo exquise collecties van Stolz en Ine de Putter. En welke Salvia’s heeft Anne-Marie van kwekerij Sunsister dit jaar bij zich die wij nog niet hebben? Heeft Paul Shirley nog een gekke succulent die we ook kunnen gebruiken als tuinplant? Ook nog even de oude liefde ophalen bij de Pelargoniums van Alderhandt. ‘Oh, wat zijn ze toch mooi …’ Altijd even kijken bij Coen Jansen, op z’n prominente plek direct naast het ‘Huis’. En maken de nieuwe eigenaars van ‘Morning Glory’ andere keuzes dan hun voorgangers?
Tussendoor praat je over alles wat je als kwekers deelt en dat blijkt heel veel meer te zijn dan de planten, het weer, het voorjaar, de verkoop en de klanten. Je ervaart iedere keer weer dat je op een vergelijkbare manier in het leven staat, dat je bovenal je passie volgt en ja … tegelijkertijd ook nog je boterham probeert te verdienen. En als je dan ’s avonds nog een glas wijn drinkt met Eric en Fleur van De Kleine Plantage - in veel opzichten onze meest nabije collega’s - , dan is het kwekersleven een goed leven en zijn we blij dat we dat leven jaarlijks delen op het prachtige Landgoed Bingerden.
Diezelfde Kleine Plantage gaat op deze plek in de maand juli overigens in op het gebruik van bijzondere eenjarigen.
Bezoek ons tijdens de Rare-Planten-Dagen
Veel van de hier genoemde planten presenteren we niet alleen op Bingerden, maar staan een week eerder ook centraal op onze eigen ‘Rare-Planten-Dagen’. Die naam is overigens gekozen met een knipoog naar de Engelse ‘Rare Plant Fairs’. Ook bij ons gaat het vooral om zeldzame planten, die er – ja inderdaad – soms ook nog vreemd en afwijkend uitzien.
Klik hier voor meer informatie.
Tuingoed Foltz
Tuingoed Foltz wordt gerund door Bob Foltz en Andries Bierling en is houder van de Nederlandse Planten Collecties Salvia en Echinacea. De Groningse kwekers leggen zich daarnaast onder meer toe op bijzondere schaduwplanten. Veel van de planten worden getoond in de kwekerijtuinen op het eigen tuingoed. Maandelijks organiseert Tuingoed Foltz open dagen rond de eigen specialiteiten, vaak in samenwerking met collega-kwekers. U vindt Tuingoed Foltz op Bingerden in het landschapsparkgedeelte naast de vijvers.
Contactgegevens
Tuingoed Foltz, Hereweg 346, 9651 AT Meeden, (0598) 635 000, kwekerij@tuingoedfoltz.nl
Foto Andries Bierling door Reyer Boxem. Overige foto’s kwekerij Foltz.